Klimaatdoelen onhaalbaar door toename gebruik fossiele energie
Door: Jeroen Trommelen − 13/11/13, 07:00
Het wereldwijde gebruik van fossiele energie blijft de komende twintig jaar toenemen tot ver boven de limiet die is afgesproken in internationale klimaatonderhandelingen. Dat stelt het Internationaal Energie Agentschap IEA in een prognose van het wereldenergiegebruik tot aan 2035.
Een sterke groei van duurzame energie in Europa en andere industrielanden wordt de komende twee decennia ruimschoots teniet gedaan door de verwachte stijging in Azië, India en China. Die groei leidt onontkoombaar tot een gemiddelde temperatuurstijging op aarde van 3,6 graden. Dat is ruim boven de internationaal afgesproken ‘veilige’ limiet van 2 graden.
Volgens het IEA is het doel van het internationale klimaatpanel IPCC simpelweg niet haalbaar wanneer de huidige politieke en technologische trends worden doorgetrokken, zoals redelijkerwijs te verwachten is. Het doemscenario van de klimaatwetenschappers met onder meer grotere weersextremen, grotere kans op overstromingen en megahittegolven in Europa lijkt daarmee onafwendbaar.
Tweedeling rijke landen en opkomende economieën
De belangrijkste reden voor de onstuitbare opmars van olie-, gas- en kolengebruik is de tweedeling tussen rijke industrielanden en opkomende economieën. In de 34 OESO-landen (Europa, Noord-Amerika, Australië, Nieuw-Zeeland, Japan, Korea, Chili en Mexico), die nu nog verreweg de meeste energie gebruiken, zal het gebruik vanwege uitbesteden van energie-intensieve productie, energiebesparing en duurzame opwekking nauwelijks meer stijgen. Over ruim twintig jaar is het gebruik minder dan de helft van alle niet-OESO landen samen.
Zelfs de landen in het Midden-Oosten, nu vooral bekend als producenten van olie, zullen op afzienbare termijn uitgroeien tot belangrijke consumenten van fossiele energie. Over zeven jaar is de regio al de op een na grootste gebruiker van gas, en tegen 2030 de op twee na grootste gebruiker van olie.
Vorig jaar voorspelde het IEA nog dat het Midden-Oosten het als olieproducent op korte termijn zal afleggen tegen de VS. Dankzij de winning van onder meer schalieolie worden de VS rond 2020 de grootste producent van olie. Tien jaar later zal Noord-Amerika (inclusief Canada) zelfs netto-exporteur van olie zijn geworden.
Het belang van Arabische landen
Hoewel die voorspelling volgens het agentschap nog steeds geldt, doet dat weinig af aan het belang van de Arabische landen. Die regio blijft de enige goedkope leverancier van fossiele brandstof. Rond 2025 neemt het de rol van grootste exporteur weer over met (Zuidoost-)Azië, China en India als grote afnemers. Vanwege de hoge kosten zijn schaliegas- en olie vooral (tijdelijk) aantrekkelijk voor de producerende westerse landen zelf.
Technisch en economisch kan fossiele energie veel efficiënter worden gebruikt dan nu. Tweederde van dat potentieel blijft echter ongebruikt door belemmeringen op de markt, zoals subsidies op fossiele energie. Vorig jaar werd er 544 miljard dollar aan uitgegeven. De subsidies zijn een ‘aanmoediging tot kostbare verspilling’, aldus het IEA.