Met een beetje fantasie kunnen veel overeenkomsten worden gezien met het rampjaar 1672, toen het volk redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos was en de gebroeders de Witt werden vermoord in Dordrecht.
Dit keer doen we geen wandeling, maar een fietstocht. We fietsen door het veenweide-gebied ten oosten van Vleuten waar het uitstekend fietsen is. Het is de streek waar mijn familie hoofdzakelijk vandaan komt. Vroeger voornamelijk bewoond door arme boeren en werklieden, nu het domein van melkveehouders met moderne stallen en buitenlui die de hoeven en landgoeden bewonen die zijn vrijgekomen. Het is ook een gebied met een best wel rijke historie.
Het eerste dorpje dat we passeren is Kockengen. Klinkt heel erg Hollands, maar het woord is afkomstig van het franse woord Cocagne, wat luilekkerland betekent. Vandaar gaan we verder via ‘de spengen’ dat weer is afgeleid van Spanje. Aan het eind daarvan slaan we linksaf richting de ‘ Woerdense verlaat’. Wat voor ‘gat’ moest dat wel niet zijn. We passeren ook Kamerik, waar onze oom ‘ Hendriekus’, samen met zussen, woonde en waar ik met vader eens op bezoek was geweest. Die leefden een sober en vroom leven. Oom Hendriekus was timmerman en had veel boeren als klant. Eén keer per jaar, op oudejaarsdag, kwamen die de rekening te betalen. De Woerdense verlaat, zo weet ik nu, is een sluis die in de 17 de eeuw werd opengezet om het land onder water te zetten om zo Holland te verdedigen tegen de aanvallen die van alle kanten kwamen. Uit het oosten door de de bisschoppen van Munster en Keulen; uit het zuiden door de troepen van Lodewijk de veertiende, die vanuit Utrecht oprukten.
We volgen de weg en gaan bij het eind linksaf richting zegveld en slaan dan vlak na de brug rechtsaf en volgen straks het pad, dat De Meije wordt genoemd, tot aan Zwammerdam. Al pedalend kunnen we de onderwerpen voor deze keer bespreken. Als basis daarvoor had een aantal artikelen gediend waarin de terugkeer van Henk Krol als leider van de ouderen partij werd aangekondigd en hun voorstellen besproken. Het zou zo maar kunnen dat ze daar veel stemmen mee gaan trekken. Ook van de nog niet – gepensioneerden met hun voorstel om de verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd terug te draaien. Over de verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd schreven we al dat niet meer kon zijn dan een boekhoudkundige truc. Immers: veel werknemers zouden het werk niet kunnen blijven volhouden, hetzij mentaal, hetzij fysiek, maar ook zouden ze met de kennis steeds verder achterop raken. Voor die tijd zouden ze ook allang ontslagen zijn en, zoal er een baan voor terugkwam, die opgevuld worden door een jongere werknemer. Ook op het vlak van het pensioen zelf, rommelt het al langere tijd. Wij hadden voorspeld dat, op termijn, het pensioenstelsel niet houdbaar zou zijn, met name omdat de economie niet hard genoeg meer groeit en dat er een groeiende kloof zou ontstaan tussen de oudere en jongere generaties. In het verkiezingsprogramma van de VVD staat te lezen dat die partij met voorstellen wil komen om werknemers zelf een pensioen te laten opbouwen, wat natuurlijk een opmaat is voor het geheel afschaffen ervan. Een trend die geheel aansluit bij de verdere flexibilisering van de arbeidsmarkt en globalisering.
Na een half uurtje trappen komen we aan in Zwammerdam, waar tot 2012 wijlen oom Adriaan woonde, nog altijd in hetzelfde huisje waar drie generaties waren opgegroeid en dat nu min of meer op instorten stond. In 1672 waren de fransen daar óok geweest: plunderend en moordend, toen ze er vast waren komen te zitten, nadat de dooi was ingevallen toen ze over de bevroren waterlinie Woerden hadden proberen te bereiken om in te nemen.
Hier gaan we verder richting Bodegraven en vervolgen onze weg langs de Oude Rijn richting Woerden. In de Romeinse tijd was de Rijn hier 100 meter breed en vormde zo de Noordelijke grens van het Romeinse Rijk: De Limes. Vanaf Woerden nog een klein stukje langs een heel mooi stukje oude Rijn naar Harmelen en zijn we weer in Vleuten terug.
In het rampjaar 1672 kwamen de boeren in verzet omdat ze geen inkomsten meer hadden door het ondergelopen land en trokken naar Dordrecht, waar de woede uiteindelijk leidde tot de moord op de gebroeders de Witt.